Vanaf 2026 kan een rechter een verkeersovertreder die een rijverbod kreeg, verplichten om een herstelopleiding te volgen als voorwaarde om zijn rijbewijs terug te krijgen. Het gaat om een opleiding met een rollenspel, waar ervaringen worden gedeeld met andere personen die iets soortgelijks hebben meegemaakt. Bedoeling is om bij de overtreding bewustwording teweeg te brengen om zo een blijven de gedragsverandering te komen.
Huidige mogelijkheden te beperkt
Binnen de huidige wettelijke mogelijkheden blijkt dat niet altijd te lukken. Op basis van de huidige
Wegverkeerswet kan of moet een rechter, in geval van een veroordeling tot een rijverbod, het herstel tot sturen afhankelijk maken van één of meerdere herstelexamens of onderzoeken (theoretisch en/of praktisch rijexamen, psychologisch of medisch onderzoek).
Maar het opnieuw afleggen van de rijexamens of het ondergaan van onderzoeken zorgen in veel gevallen niet voor een blijvende gedragsverandering van de verkeersovertreder. De meeste snelheidsovertredingen, het rijden onder invloed, gebruik van een smartphone achter het stuur of van door het rode licht rijden, gebeuren immers niet omdat men de verkeersregels niet kent of door een gebrek aan vaardigheid om een voertuig te besturen.
Onderzoek geeft aan dat verkeersovertreders meer geneigd zijn om hun rijgedrag aan te passen na een opleiding die bewustwording creëert door het delen van ervaringen en inzichten. De wetgever wil rechters dan ook de mogelijkheid geven zo’n herstelopleiding op te leggen.
Herstelopleiding vanaf 2026
Vanaf 1 januari 2026 kunnen rechters het theoretisch en/of praktisch rijexamen vervangen door het volgen van een herstelopleiding of die opleiding opleggen bovenop het verplicht herafleggen van het theoretisch en/of praktisch rijexamen. De Wegverkeerswet geeft daarbij aan in welke gevallen de herstelopleiding mogelijk is.
De wetgever stelt het beginsel van de herstelopleiding dus vast als alternatief of ter aanvulling voor de theoretische en praktische examens. De organisatie ervan zal worden bepaald door een uitvoeringsbesluit (opleidingsthematieken, termijnen, inschrijvingskosten, erkenning, enz.). Het is wel al duidelijk dat de niet zal eindigen met een certificeringstest. Voornamelijk om te vermijden dat de deelnemers te veel focussen op ‘slagen’ en te weinig op ‘bezinning en bewustwording’.
In werking: 1 januari 2026.
