Op 1 november 2024 treedt voor ons land het zogenaamde ‘Saint-Denis Verdrag van 3 juli 2016’ in werking. Daarmee introduceert de Raad van Europa een ‘integrale benadering van veiligheid, beveiliging en gastvrijheid bij sportwedstrijden’. Dit betekent dat er niet alleen moet worden gefocust op handhaving van de openbare orde en veiligheid, maar ook op gastvrijheid. Het verdrag benadrukt het belang van een positieve ervaring voor alle bezoekers, naast louter hun fysieke veiligheid. Dit vereist een gecoördineerde aanpak tussen politie, sportorganisatoren, overheden en supportersgroepen.
België voert al veel van de maatregelen uit die in het Saint-Denis Verdrag worden genoemd, vooral op het gebied van veiligheid. Ons land heeft bijvoorbeeld een goed functionerend systeem voor de veiligheid bij voetbalwedstrijden, met een centrale rol voor de Voetbalcel en duidelijke afspraken voor samenwerking en informatie-uitwisseling tussen politie, justitie en lokale overheden. Maar het verdrag verplicht België om die inspanningen verder te formaliseren en op te schalen en specifieke aspecten zoals gastvrijheid en internationale samenwerking te versterken.
Integrale benadering
In overeenstemming met het verdrag moet ons land een geïntegreerde aanpak hanteren voor de veiligheid, beveiliging én gastvrijheid van sportwedstrijden, in het bijzonder van voetbalwedstrijden. Nauwe samenwerking tussen de verschillende betrokken instanties zoals politie, sportorganisaties, overheden en supportersverenigingen is daarbij cruciaal.
België heeft sinds 1998 een Voetbalcel die zich bezighoudt met veiligheid rond voetbalwedstrijden. De wel werkt al samen met lokale politiediensten, veiligheidscoördinatoren van clubs en met justitie om incidenten zoals hooliganisme en geweld te voorkomen. De Belgische voetbalwet legt strikte regels op rond stadionverboden en toegang tot voetbalwedstrijden en België voert controles uit op risicovolle supporters. Dit valt al in lijn met de eisen van het verdrag. Maar het verdrag behelst een bredere, consistentere aanpak waarbij ook andere sporten worden betrokken én er een grotere focus komt te liggen op gastvrijheid en supportersbeleving.
Internationale samenwerking
Een belangrijk onderdeel van het verdrag is de verplichting tot internationale samenwerking en informatie-uitwisseling. Politiediensten, overheidsinstanties en organisatoren van sportevenementen moeten samenwerken om risico's te minimaliseren, inclusief het delen van informatie over risicovolle supporters en het plannen van gezamenlijke strategieën voor veiligheid.
Ook hier voldoet ons land al grotendeels aan alle vereisten. België wisselt immers al informatie uit met andere landen, vooral via Europese netwerken zoals Europol en het voetbalinformatiesysteem (National Football Information Point). In het kader van dit verdrag zal België deze internationale samenwerking verder moeten versterken en uitbreiden naar andere sporten. De nadruk moet ook duidelijk liggen op preventieve maatregelen en training van veiligheidsprofessionals, wat zorgt voor een verbeterde uitwisseling van beste praktijken.
Veiligheid en beveiliging
Het verdrag verplicht de aangesloten landen om veilige infrastructuur te creëren in en rond sportstadia. Denk aan toegangssystemen, controlemechanismen en evacuatieplannen. Zaken die al in voege zijn voor de meeste Belgische voetbalstadions. Het verdrag wil dat deze maatregelen ook voorzien worden op andere sportlocaties en sportevenementen.
Gastvrijheid
Naast veiligheid richt het verdrag zich ook op het verbeteren van de supportersbeleving en bezoekerservaring. Meer concreet moet er gefocust worden op het creëren van een gastvrije sfeer waarin bezoekers zich welkom en gerespecteerd voelen (bv. door de inrichting van stadions te verbeteren of door goed getraind personeel in te zetten en supporters actief te betrekken bij het organiseren van evenementen). De idee hierachter is dat tevreden supporters minder snel betrokken zullen raken bij wangedrag of rellen.
In werking: 1 november 2024 (verdrag én instemmingswet).
