Wapens die vrijwillig door burgers worden binnengebracht in politiecommissariaten, kunnen voortaan worden vernietigd. Dat kon tot nog toe niet omdat de nodige regelgeving ontbrak. Via een wijziging aan de Wapenwet begin mei werd het wettelijk kader aangevuld. Nu volgen de nodige uitvoeringsbepalingen.
Vrijwillig afgestane vuurwapens
De politie neemt regelmatig vuurwapens in beslag binnen een gerechtelijke context zoals een huiszoeking of bij een betrapping op heterdaad. Deze wapens worden neergelegd bij de griffie van de rechtbank waarna de procureur des Konings beslist wat ermee moet gebeuren (teruggeven of vernietigen). Moeten de wapens worden vernietigd, gaan ze naar de daarvoor aangestelde Proefbank voor Vuurwapens in Luik. De vernietigingskost maakt deel uit van de gerechtskosten van het betreffende dossier.
Burgers kunnen hun wapens echter ook vrijwillig afstaan (bijvoorbeeld wapens die tijdens een erfenis op zolder zijn gevonden en die voorheen legaal eigendom waren). Ze kunnen die wapens inleveren bij de lokale politie die ze vervolgens op administratief niveau in beslag neemt. Sinds de publicatie van de Gemeenschappelijke Omzendbrief nr. 03/2021 van de minister van Justitie en het College van procureurs-generaal kunnen deze wapens niet meer worden neergelegd ter griffie als overtuigingsstuk aangezien er geen sprake is van een gerechtelijke context. De vernietiging wordt dus niet meer beschouwd als een gerechtskost.
Sindsdien stapelen de vrijwillig ingeleverde wapens zich op in de politiecommissariaten.
Begin dit jaar kwam de wetgever evenwel met een oplossing in
de Wapenwet. Sinds 12 mei 2024 is de gouverneur bevoegd om uitspraak te doen over de manier waarop de vernietiging van vuurwapens, die door burgers vrijwillig en kosteloos in een politiecommissariaat zijn afgestaan geweest, moet worden uitgevoerd. De regering komt nu met de nodige uitvoeringsbepalingen en concretiseert de vernietigingsprocedure.
Vernietigingsprocedure
De regering benadrukt eerst en vooral dat burgers kunnen kiezen in welke politiezone ze hun wapen binnenbrengen. In elke zone zal evenwel dezelfde procedure worden gevolgd.
Alvorens de lokale politie wapen ter vernietiging in bewaring neemt, gaat ze na of het wettig voorhanden wordt gehouden door de betrokkene. Het wapen mag ook niet gerechtelijk geseind staan als verloren, gestolen of gezocht, ... of de reden van de seining mag niet langer actueel zijn.
Indien het bezit wettig is en het wapen niet geseind staat, wordt het wapen in bewaring genomen ter vernietiging en levert de lokale politie een controleattest (bijlage 1 bij uitvoeringsKB) af met het oog op de vernietiging van het wapen.
De lokale politie stelt ook de nodige veiligheidshandelingen op zodat het wapen ongeladen en in veilige toestand kan worden vervoerd naar het bedrijf dat door de gouverneur werd aangesteld voor de vernietiging ervan.
Nadat de gouverneur door de lokale politie werd ingelicht van het verzoek tot vernietiging spreekt hij zich binnen de maand uit over de wijze waarop de vernietiging moet worden uitgevoerd.
Hij kan daartoe een bedrijf aanduiden dat voldoende kwaliteits- en veiligheidsgaranties biedt. De vernietiging zelf vindt plaats binnen de door de gouverneur gestelde termijn. De vernietiging moet gebeuren onder toezicht van de politie die de effectiviteit van de vernietiging nagaat. Eens het wapen werd vernietigd, registreert de lokale politiezone waar de wapens werden afgestaan de vernietiging in het centraal wapenregister.
Tenslotte kan de gouverneur tevens beslissen om een afgestaan vuurwapen niet te laten vernietigen, met name omwille van wetenschappelijke, didactische of historische redenen. Het wapen wordt dan mits toestemming van de minister van Justitie bezorgd aan politiescholen, wetenschappelijke instellingen of openbare musea die hierom verzoeken. In dat geval wordt ook het centraal wapenregister bijgewerkt.
In werking: 28 september 2024.
