Politiemensen kunnen voetbalsupporters die het te bont maken, maar die geen zware inbreuk begaan op de Voetbalwet, voortaan een ‘officiële waarschuwing’ geven. Een krachtig signaal om te vermijden dat situaties volledig uit de hand lopen. En een stok achter de deur voor daden die anders niet bestraft zouden worden. Een aantal zones past het systeem al met succes toe. Door het formeel op te nemen in de Voetbalwet hoopt de wetgever dat veel meer zones ervoor kiezen.
De introductie van de ‘officiële waarschuwing’ voor ontoelaatbaar supportersgedrag vormt maar één van de maatregelen uit de hervormde Voetbalwet. De wetgever heeft ook stewards meer mogelijkheden gegeven én er werd gesleuteld aan de bestraffingsmogelijkheden van de Voetbalcel. Verder werd de Voetbalwet afgestemd op de hervormingen van het Belgische professionele voetbal tijdens het seizoen 2016-2017. Aanpassingen die eigenlijk toen al moesten worden doorgevoerd, maar met een jaar werden uitgesteld ‘omdat het wetgevend initiatief nog te prematuur was om al in werking te treden dat seizoen’.
We beperken ons hier tot de nieuwigheden voor de politie, de stewards en de Voetbalcel.
Politie
De politie kan voortaan ‘officiële waarschuwingen’ uitschrijven voor supporters die over de schreef gaan. De politiemensen kiezen zelf wanneer ze een waarschuwing uitschrijven. In principe komen àlle overtredingen in aanmerking. Maar de wetgever is formeel: het is niet de bedoeling dat gewelddelicten op deze manier worden aangepakt. Daarvoor zijn administratieve boetes en de andere voorziene sancties in de wet beter geschikt.
De politie kan ook niet altijd kiezen voor een waarschuwing. De betrokkene mag immers in het verleden nog geen enkele andere inbreuk op de Voetbalwet begaan hebben.
De Voetbalcel zal de officiële waarschuwingen centraliseren, zodat iedereen slechts één waarschuwing kan krijgen, ongeacht de politiezone waarin men die oploopt. Let op: er is nog een uitvoeringsbesluit nodig om dit centrale register op te richten.
Voetbalcel
Ook de Voetbalcel zal officiële waarschuwingen kunnen opleggen. De cel moet er immers over waken dat bestraffingen voor dezelfde feiten in de verschillende politiezones tot dezelfde straf leiden. Als er wordt vastgesteld dat er een zone systematisch weigert om waarschuwingen uit te schrijven voor lichte vergrijpen, dan kan de Voetbalcel op die manier de straf bijstellen door zelf een waarschuwing te geven.
De Voetbalcel kan dit echter alleen doen als er sprake is van verzachtende omstandigheden. Concreet stelt de Voetbalwet: ‘indien er verzachtende omstandigheden zijn, kunnen de administratieve stadionverboden worden verminder tot een officiële waarschuwing of tot een administratief stadiumverbod beneden het minimum zonder dat dit korter kan zijn dan 3 maanden’.
Stewards
De taken en bevoegdheden van stewards worden uitgebreid. Vooral hun bewegingsruimte buiten het stadion wordt groter. Zo laat de Voetbalwet voortaan toe dat stewards
• | die de opleiding van gemachtigd opzichter hebben afgerond, in overleg met de bevoegde politiezones, het verkeer regelen binnen de perimeter; |
• | scheidsrechters en spelers begeleiden van bij hun aankomst tot het vertrek. Dat is nodig omdat deze ontmoetingsplaats vaak buiten het stadion ligt; |
• | tussenkomen tijdens collectieve verplaatsingen op het hele grondgebied. Op die manier wordt tegemoet gekomen aan een aantal noden uit de praktijk. In het verleden zijn er immers incidenten geweest bij de verplaatsing van supportersbussen aan tankstations van autosnelwegen waarbij pyrotechnisch materiaal werd gebruikt. Voortaan kunnen stewards ook in deze gevallen optreden; |
• | worden ingezet voor voetbalevenementen door voetbalclubs (bv. fandagen of uitwedstrijden op groot scherm); |
• | voorwerpen die door het clubreglement verboden zijn, in beslag nemen; |
• | mensen ontvangen en begeleiden op parkings uitgebaat door voetbalclubs. |
Ook nieuw is dat bepaalde risicovolle clubs uit de huidige amateurliga voortaan via KB kunnen verplicht worden om stewards in te zetten.
Bestraffing supporters
Eerst en vooral wordt
Titel III van de Voetbalwet, die de bestraffing omvat van feiten die het verloop van de nationale voetbalwedstrijd of van de internationale voetbalwedstrijd kunnen verstoren, uitgebreid naar alle voetbalwedstrijden, op alle niveaus en leeftijdscategorieën en ongeacht het geslacht. Daardoor kunnen dezelfde overtredingen op àlle voetbalwedstrijden op dezelfde manier worden bestraft. Het blijft daarbij de taak van de politie om deze bestraffingen vast te stellen.
De sancties die de Voetbalwet voorziet voor hooliganisme, zijn voortaan ook toepasbaar 48 uur voor en na de wedstrijd. Vroeger was een termijn van 5 uur voor en na de wedstrijd voorzien. Maar bij Europese verplaatsingen zijn bezoekende supporters vaak al enkele dagen voor de wedstrijd in ons land, wat de veiligheidsrisico’s verhoogt. Overtredingen moeten ook in die periode kunnen worden bestraft.
De lijst met inbreuken die tot bestraffing kunnen leiden, is trouwens uitgebreid. Voortaan is niet alleen het ‘onrechtmatig betreden van het stadion’ strafbaar op basis van de Voetbalwet. Ook het ‘zich bevinden in een deel van het stadion waar men geen toegang tot heeft’ kan tot bestraffing leiden. De wetgever doelt hier onder andere op krakers. Verder wordt expliciet in de wet ingeschreven dat niet alleen het gebruik maar ook het bezit van pyrotechnisch materiaal strafbaar is.
Administratieve aanmeldingsplicht bij politiekantoor opgeheven
Wie een ‘administratief stadionverbod of administratief perimeterverbod’ heeft gekregen, kan niet meer verplicht worden om zich bij bepaalde nationale of internationale voetbalwedstrijd in België aan te melden op het politiekantoor dat zich nabij zijn woonplaats bevindt. Die ‘administratieve aanmeldingsplicht’ wordt uit de wet geschrapt.
Al verandert dit in de praktijk weinig of niets. De regel is immers nooit in werking getreden wegens ‘praktisch onhaalbaar’. Want als een wedstrijd op zondagavond wordt gespeeld, is het voor de betrokkene soms onmogelijk om zich aan te melden aangezien kleine politiekantoren vaak gesloten zijn.
De wetgever is van mening dat de administratieve aanmeldingsplicht best vervangen wordt door een ander instrument. Er zijn immers heel wat digitale mogelijkheden. Zo liep in Nederland een proefproject om supporters te lokaliseren via een aangeboden smartphone. België staat echter nog niet zo ver.
In werking
De wijzigingen aan de Voetbalwet worden doorgevoerd via de wet van 3 juni 2018. Hoewel de tekst pas op 18 juni in het Staatsblad is verschenen, zijn de bepalingen retroactief van toepassing vanaf 1 juni 2018.
Bron: Wet van 3 juni 2018 tot wijziging van de wet van 21 december 1998 betreffende de veiligheid bij voetbalwedstrijden, BS 18 juni 2018.