De Belgische dronewetgeving is intussen ruim een jaar van kracht. Tijd voor een eerste evaluatie. Federaal mobiliteitsminister François Bellot maakt in de Kamer alvast een korte balans op. En dat zorgt hier en daar voor verrassingen.

Regels in een notendop

Het KB ‘drones’ is sinds 25 april 2016 van toepassing op elke RPA - dit is ieder onbemand luchtvaartuig waarvan de maximale startmassa maximum 150 kg bedraagt en dat bestuurd wordt vanaf een grondcontrolestation - dat opstijgt of landt op het Belgisch grondgebied of een deel van zijn vlucht uitvoert in het Belgisch luchtruim, voor zover deze niet valt onder de Europese regelgeving. De bepalingen gelden echter niet voor modelluchtvaartuigen
• waarvan de maximale startmassa minder dan 1 kg bedraagt
• die uitsluitend gebruikt worden voor recreatie;
• die op maximaal 10 meter boven de grond vliegen;
• die gebruikt worden voor persoonlijke doeleinden buiten de openbare ruimte;
• die niet vliegen in een straal van 3 km rond een luchthaven of een civiel of militaire luchthaventerrein;
• die niet vliegen boven een industrieel complex, een gevangenis, de LNG-terminal van Zeebrugge, nucleaire installaties of een groot aantal mensen in open lucht; 
• waarvan de gebruiker ervoor zorgt om de veiligheid van andere luchtvaartuigen, personen of goederen op de grond, niet in gevaar te brengen; en
• waarvan de gebruiker zich houdt aan de privacyregels.

Naast de uitzondering voor recreatiedrones vallen ook RPA die binnenin een gebouw gebruikt worden buiten het toepassingsgebied van het KB. Net als RPA die worden ingezet voor militaire-, douane, politie-, opsporings- en reddings-, brandbestrijdings-, kustbewakings- of soortgelijke operaties of vergelijkbare activiteiten.

Voor alle andere toestellen, gelden strikte regels. Net als voor de bestuurders.

Verplichte registratie

Zo moet iedere drone bijvoorbeeld geregistreerd worden in het RPAS luchtvaartregister. Uit het cijfermateriaal van minister Bellot blijkt alvast dat intussen 1.105 toestellen geregistreerd staan: 581 daarvan werden al in 2016, meteen na de inwerkingtreding van de nieuwe regelgeving geregistreerd. In 2017 (cijfers tot oktober) kwamen daar nog eens 524 toestellen bij.

Attest en bewijs van bevoegdheid

De bestuurder moet ook houder zijn van een ‘attest van bestuurder van een RPA’ of een ‘bewijs van bevoegdheid voor bestuurder van een RPA’. Met een attest mag men een RPA besturen met een maximum opstijgmassa minder dan 5 kg volgens de wettelijke zichtbereikvliegvoorschriften en zonder hulp van een RPA-waarnemer. Het attest geldt alleen voor klasse 2 vluchtuitvoeringen. Dat zijn operaties tot een hoogte van 150 voet AGL in niet-gecontroleerd luchtruim (mits beperkingen). Een bewijs van bevoegdheid daarentegen is veel ruimer en geeft bestuurders de toestemming tot het besturen van een RPA bij klasse 1 vluchtuitvoeringen. Dat zijn zichtbereikvluchten tot een hoogte van 300 voet AGL in niet-gecontroleerd luchtruim.

Bellot laat in dit kader weten dan er sinds de inwerkingtreding van de nieuwe regelgeving 158 attesten en 315 bewijzen van bevoegdheid werden uitgereikt. 

Boetes

Sinds 25 april 2016 werden 15 boetes uitgeschreven voor overtredingen: 11 in 2016 en 4 in 2017. Goed voor 14.408 euro (10.584 euro in 2016 en 3.824 in 2017).

De minister benadrukt dat de boetes hoog kunnen oplopen. Artikel 14 van de wet van 27 juni 1937 houdende herziening van de wet van 16 november 1919 betreffende de regeling der luchtvaart voorziet sinds 1 januari 2017 in een maximale boete van 8.000 euro bij gebruik van een niet-geregistreerde drone, aldus Bellot.

Toezicht en controle

In 2016 werden er nog geen inspecties uitgevoerd. Die werden pas in 2017 opgestart. Intussen heeft de inspectiedienst van het Directoraat-generaal Luchtvaart 9 onaangekondigde controles uitgevoerd. Voornamelijk bij de erkende vormingscentra en naar aanleiding van activiteiten waarvoor een toelating van het DG Luchtvaart nodig is.

De inspecteurs gaan onder meer na over de wetgeving en dan voornamelijk de veiligheidsaspecten worden nageleefd. Voor het toezicht op drones wordt 0,2 VTE ingezet.

Maar uiteraard kijkt ook de politie toe op de naleving van de regelgeving. Zij kunnen de DG Luchtvaart in dat kader vragen om extra info en ze kunnen de attesten en bewijzen opvragen in de betrokken databanken. In 2016 hebben de politiediensten de DG Luchtvaart 13 gecontacteerd. In 2017 (tot oktober) gebeurde dit 17 keer.

Bron: schriftelijke vraag van Veli Yüksel aan federaal minister van Mobiliteit François Bellot over ‘Drones’, Bulletin van vragen en antwoorden nr. 132, 6 oktober 2017.

Zie ook: Koninklijk besluit van 10 april 2016 met betrekking tot het gebruik van op afstand bestuurde luchtvaartuigen in het Belgisch luchtruim, BS 15 april 2016.