De informatie die non-EU-landen en internationale organisaties verzamelen over plegers van ernstige criminaliteit en terrorisme en over personen die verdacht worden van dergelijke feiten kan binnenkort worden opgenomen in het Schengeninformatiesysteem (SIS). Op die manier zullen deze informatie systematisch, rechtstreeks en onmiddellijk beschikbaar zijn voor de bevoegde nationale autoriteiten (grenswacht, politie, douane, enz.). Maar voor de invoering van de informatie gelden strikte regels. Zo zal Europol de informatie afkomstig uit de derde landen en van de internationale organisaties eerst moeten verifiëren. En op basis van die analyse een voorstel doen aan een bepaalde lidstaat tot gegevensopname in het SIS.
Schengeninformatiesysteem (SIS)
Het Schengeninformatiesysteem (SIS) is een gecentraliseerde informatiedatabank die de bevoegde nationale autoriteiten in de lidstaten (denk aan grenswachters, politie, douaneautoriteiten en immigratieautoriteiten) ondersteunt in de uitvoering van hun taken. Het systeem bevat onder meer gegevens over personen aan wie de toegang of het verblijf in het Schengengebied is geweigerd, informatie over personen of voorwerpen die gezocht worden in verband met misdaden en wat de nationale autoriteiten moeten doen wanneer ze die persoon of dat voorwerpen aantreffen. De bevoegde nationale autoriteiten, Europol, Eurojust en de teams bij de Europese grens- en kustwacht hebben toegangsrecht tot SIS en zijn gemachtigd om er gegevens in op te zoeken.
Europa komt nu met een aantal wijzigingen die het systeem verder moeten optimaliseren in de strijd tegen georganiseerde criminaliteit en terreur.
Informatie van derde landen
Ernstige criminaliteit en terreur zijn wereldwijde fenomenen. De informatie die derde landen en internationale organisaties verzamelen over plegers van ernstige criminaliteit en terrorisme en over personen die verdacht worden van die feiten wordt dan ook steeds relevanter voor de interne veiligheid van de Unie. Op dit moment wordt een deel van die informatie (vooral wanneer de betrokkenen onderdaan zijn van een derde land) alleen gedeeld met Europol dat de gegevens verwerkt en de resultaten van zijn analyses deelt met de lidstaten.
Maar de operationelen noodzaak om de geverifieerde informatie vanuit derde landen systematisch ter beschikking te stellen van de nationale autoriteiten (grenswacht, politie, enz.) groeit. Vaak ontbreekt het hen aan die info omdat nationale rechtsbepalingen de lidstaten beletten om op basis van informatie uit derde landen signaleringen in het SIS in te voeren.
Opname in SIS
Europa heeft daarom een kader uitgewerkt die de lidstaten toelaat om informatiesignaleringen van onderdanen van derde landen in het belang van de Unie in te voeren in het SIS zodat de door de derde landen en internationale organisaties verstrekte informatie rechtstreeks en onmiddellijk beschikbaar is voor bevoegde autoriteiten op het terrein.
Maar er gelden strikte regels voor de invoering van dergelijke informatiesignaleringen. De lidstaten mogen alleen een signalering op basis van informatie van de autoriteiten van derde landen of internationale organisaties in het SIS invoeren op voorstel van Europol. Dit betekent dat ze zelf kunnen beslissen om een signalering in te voeren nadat ze het voorstel van Europol hebben geverifieerd en geanalyseerd.
Om de lidstaat waaraan Europol voorstelde om een informatiesignalering in te voeren in staat te stellen om te beoordelen of een bepaald geval relevant en belangrijk genoeg is om de invoering in het SIS te rechtvaardigen en de betrouwbaarheid ervan te garanderen, moet Europol alle info die het over de zaak heeft delen (behalve de gegevens die in strijd zijn met de mensenrechten). Europol is ook verplicht om de signalerende lidstaat eventuele extra of gewijzigde gegevens te bezorgen zodat de lidstaat de informatiesignalering kan aanvullen of wijzigen.
Nog niet van toepassing
De Verordening treedt in werking op 1 augustus 2022 (20 dagen na publicatie in het Europees Publicatieblad). Maar de bepalingen zijn nog niet meteen van toepassing. De Europese Commissie moet in een besluit een datum prikken vanaf wanneer de lidstaten kunnen beginnen met het invoeren, bijwerken of wissen van informatiesignaleringen in het SIS op basis van de Verordening. Dat besluit zal worden bekendgemaakt in het Europees Publicatieblad. Wordt dus vervolgd...
