Jaar na jaar blijft het aantal parentale ontvoeringen stijgen. De wetgever komt daarom met extra maatregelen. Binnenkort zal de ouder die het ouderlijke gezag uitoefent - bij vrees voor ontvoering door de andere ouder - aan de bevoegde autoriteiten kunnen vragen om identiteitskaarten en reisdocumenten alleen af te geven met zijn uitdrukkelijke toestemming. De familierechtbank zal dan weer reeds afgeleverde papieren kunnen intrekken, ongeldig verklaren of de geldigheid ervan beperken tot Belgisch grondgebied. De documenten staan dan geseind. Een extra hulp voor onze politiediensten, Staatsveiligheid, gemeenten, diplomatieke en consulaire posten om afreizen te verhinderen.
Ouderlijke toestemming bij uitreiking nieuwe e-ID en reisdocumenten
De ouder die het ouderlijk gezag uitoefent zal de bevoegde autoriteiten binnenkort kunnen vragen dat het Belgisch paspoort of reisdocument van zijn minderjarig kind of de Kids-ID alleen mag worden afgegeven mits zijn uitdrukkelijke toestemming wanneer hij vreest voor ontvoering door de andere ouder.
Vanaf wanneer dit zal kunnen, is nog niet duidelijk. Er is nog een uitvoeringsbesluit nodig met details over de manier waarop het verzoek moet worden ingediend. De wetgever zorgt alleen voor een basisregel in het Burgerlijk Wetboek.
Rem op reeds uitgereikte documenten
Bij vrees voor parentale ontvoering kan de familierechtbank reeds uitgereikte paspoorten of reisdocumenten op naam van de minderjarige ongeldig verklaren of intrekken. Daarnaast kan het de geldigheid van de Kids-ID en de identiteitskaart van een niet-ontvoogde minderjarige ouder dan 12 jaar beperken tot het Belgisch grondgebied. En dat door de identiteitskaart te laten seinen in het centraal bestand van de identiteitskaarten. Straks meer hierover.
Tenzij de rechtbank anders beslist, heeft het seinen van een identiteitsdocument van een minderjarige meteen ook de weigering van de aflevering, de ongeldigverklaring en intrekking van het paspoort of reisdocument op naam van het kind tot gevolg en omgekeerd.
De maatregelen die door de familierechtbank worden genomen, nemen een einde wanneer het kind meerderjarig wordt, bij ontvoogding van het kind of door een beslissing van de familierechtbank.
Inlichten burgemeester, FOD BiZa en FOD BuZa
De griffier van de familierechtbank is verplicht om zowel de burgemeester van de gemeente waar het kind is ingeschreven in het bevolkingsregister als de FOD Binnenlandse Zaken en de FOD Buitenlandse Zaken asap in te lichten van de beslissingen die door de familierechtbank zijn genomen. De minister van Buitenlandse Zaken brengt op zijn beurt de bevoegde buitenlandse autoriteiten op de hoogte als het kind niet (alleen) de Belgische nationaliteit bezit.
Minister BiZa registreert geseinde documenten
Het is de minister van Binnenlandse Zaken die de bevolen seining registreert in het centraal bestand van de identiteitskaarten. Hij vermeldt de referentie van de beslissing, de bevolen maatregel en de duur ervan.
De minister is trouwens ook bevoegd voor de registratie van de beslissingen tot intrekking of weigering tot uitreiking van identiteitsdocumenten in het bestand.
Gerichte controles door politie
Geseinde documenten zijn zichtbaar voor de politiediensten, de Staatsveiligheid, de gemeenten en de diplomatieke en consulaire posten. Zij kunnen op basis van de informatie adequaat controles uitvoeren.
Afreizen kan niet meer
Als de familierechtbank de seining van een identiteitsdocument beveelt, dan betekent dit automatisch dat de houder ervan niet meer mag reizen. Het document blijft wel gelden op Belgisch grondgebied.
Meer info in uitvoeringsbesluit
De basisprincipes m.b.t. het seinen van identiteitsdocumenten van minderjarigen bij vrees voor parentale ontvoering zijn opgenomen in de het Burgerlijk Wetboek, het Gerechtelijk Wetboek en de Wet op de Bevolkingsregisters. Binnenkort verschijnt het uitvoeringsbesluit dat de regels verduidelijkt. De bepalingen kunnen dus nog niet worden toegepast.
Oorspronkelijk voorstel niet weerhouden
De wet van 30 juli 2018 wijkt gevoelig af van het oorspronkelijke wetsvoorstel dat op 2 juli 2015 werd ingediend in de Kamer. De indieners wilden eigenlijk een expliciete ouderlijke toestemming invoeren als voorwaarde voor minderjarigen om alleen naar een land te vliegen buiten het Schengengebied. De controlerende politiediensten zouden de bevoegdheid krijgen om de minderjarige te verplichten dit document ‘ouderlijke toestemming’ bij afreis voor te leggen. En dat in strijd tegen minderjarige Syriëstrijders en om de opsporing van weggelopen of vermiste kinderen te vergemakkelijken. Men is hier evenwel van afgestapt omdat de praktische toepassing ervan te moeilijk bleek. De praktische uitvoering van de maatregel kon dan wel voor ons land worden uitgewerkt, de regels zouden moeilijk toepasbaar zijn in andere landen.
