Voortaan zullen de politiediensten, het OCAD, onze inlichtingen- en veiligheidsdiensten, het gerecht en tal van andere overheidsdiensten die betrokken zijn in de strijd tegen terreur via de gemeenschappelijke gegevensbank ‘Terrorist Fighters’ systematisch informatie delen over ‘potentieel gewelddadige terrorisme’ en ‘terrorismeveroordeelden’.
Systematische informatiedeling
Dat is nu niet het geval: er worden alleen gegevens bewaard van gedetineerden die beantwoorden aan de criteria van ‘foreign terrorist fighter’, ‘home grown terrorist’ of ‘haatprediker’. Er zijn echter tal van gedetineerden die belangrijke en potentieel gevaarlijke tekenen van terrorisme of extremisme vertonen maar die niet aan deze definities voldoen.
De Cel Extremisme van het DG Penitentiaire Inrichtingen houdt een eigen overzicht bij van deze mensen en ook de penitentiaire inrichtingen zorgen voor opvolging van iedere gedetineerde die gelinkt wordt aan radicalisme. Maar in het kader van de strijd tegen terreur is het van fundamenteel belang dat de informatie over deze mensen op een systematische, proactieve manier wordt gedeeld tussen àlle bevoegde overheidsdiensten (o.a. het DG EPI, de justitiehuizen, de politiediensten, de gesloten asielcentra, de VSSE, de Lokale Task Forces,…). Het toepassingsgebied van de gegevensbank wordt daarom uitgebreid met potentieel gewelddadige extremisten en terrorismeveroordeelden.
Potentieel gewelddadige extremisten
Een ‘potentieel gewelddadige terrorist’ is iedere persoon die een aanknopingspunt heeft met België en extremistische opvattingen heeft die het gebruik van geweld of dwang als actiemethode in ons land legitimeren én er bovendien betrouwbare aanwijzingen zijn dat hij de intentie heeft om geweld te gebruiken in verband met deze extremistische opvattingen. De betrokkene moet daarnaast voldoen aan één van de 3 volgende criteria die beschouwd worden als risicofactoren voor het gebruik van geweld:
| • | hij heeft systematisch sociale contacten binnen extremistische milieus; |
| • | hij heeft een psychische problematiek vastgesteld door een gekwalificeerde deskundige; |
| • | hij pleegde daden of antecedenten die beschouwd kunnen worden als | - | een misdaad of wanbedrijf die de fysieke of psychische integriteit van derden aantast of bedreigt; of | | - | onderrichtingen of een opleiding voor de vervaardiging of het gebruik van explosieven, vuurwapens of andere wapens of schadelijke of gevaarlijke stoffen dan wel voor andere specifieke methoden en technieken nuttig voor het plegen van terroristische misdrijven; of | | - | bewuste handelingen die als materiele steun voor een terroristische/extremistische organisatie of netwerk gelden; of | | - | feiten die door hun aard wijzen op een verontrustend veiligheidsbewustzijn in hoofde van de betrokkene. |
|
Terrorismeveroordeelden
Een ‘terrorismeveroordeelde’ is een persoon die een aanknopingspunt heeft met België en die veroordeeld werd of een gerechtelijke beslissing tot internering kreeg (of in geval van minderjarigen een beschermingsmaatregel kregen voor terroristische misdrijven) in België of het buitenland en waarvan het niveau van de dreiging dat van hem uitgaat door het OCAD wordt ingeschaald als gemiddeld (niveau 2), ernstig (niveau 3) of zeer ernstig (niveau 4). Concreet kan via de databank informatie worden gedeeld over de evolutie van de betrokkene, zijn contacten binnen de gevangenis, mogelijke invrijheidsstellingen, enz.
Gegevensverwerking
Alle bepalingen met betrekking tot de verwerking van gegevens (opname, validatie, verwijdering,… van gegevens) die van toepassing zijn op de ‘foreign terrorist fighters’, de ‘home grown terrorists’ en de ‘haatpredikers’ zijn ook van toepassing op de gegevens m.b.t. de potentieel gewelddadige terroristen en de terrorismeveroordeelden.
FOD Financiën krijgt rechtstreekse toegang
De federale regering maakt van de gelegenheid gebruikt om de regelgeving m.b.t. de databank ‘Terrorist Fighters’ ook op een aantal andere punten te wijzigen. De meeste van deze aanpassingen zijn technisch van aard zodat de bepalingen voldoen aan de nieuwe privacywetgeving (wet van 30 juli 2018 en wet van 22 mei 2019). Zo wordt bijvoorbeeld de functie van ‘consulent voor de veiligheid en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer’ opgeheven en vervangen door ‘functionaris van de gegevensbescherming’.
Maar we tekenen ook nog een belangrijke inhoudelijke nieuwigheid op voor de Algemene administratie van de Thesaurie van de FOD Financiën. Die heeft voortaan rechtstreeks toegang tot de databanken Terrorist Fighters en Haatpropagandisten. Let op: deze databanken vinden hun oorsprong in 2 verschillende koninklijke besluiten, maar in de praktijk gaat het om één enkele gegevensbank die is ingedeeld in verschillende categorieën van personen die erin verwerkt kunnen worden. Bedoeling is om beide KB’s op termijn samen te voegen.
De Thesaurie is de bevoegde overheid op vlak van financiële sancties door het bevriezen van tegoeden en economische middelen van personen of entiteiten die terroristische misdrijven plegen of pogen te plegen, ze vergemakkelijken of eraan meewerken. Ze heeft dus kennis van misdrijven en financiële gegevens die voortaan gecentraliseerd zullen worden in de databank om een geïntegreerde en optimale informatie-uitwisseling te garanderen.
