Europa nam in 2018 een aantal verordeningen aan om het Schengeninformatiesysteem (SIS) te optimaliseren zodat het nog beter kan worden ingezet voor politionele samenwerking, grenscontroles en terugkeerbesluiten. De nieuwe functies zijn de voorbije jaren stap voor stap in het SIS ingevoerd. Nu, 5 jaar na de publicatie van Verordeningen 2018/1860, 2018/1861 en 2018/1862 zijn alle lidstaten rond met de nodige technische en juridische aanpassingen. De Europese Commissie legt daarom formeel de datum vast waarop het versterkte SIS in werking treedt, namelijk 7 maart 2023.
SIS
Het Schengeninformatiesysteem (SIS) is een gecentraliseerde informatiedatabank op Europees niveau die de bevoegde nationale autoriteiten in de lidstaten (denk aan grenswachters, politie, douaneautoriteiten en immigratieautoriteiten) ondersteunt in de uitvoering van hun taken. Het systeem bevat onder meer gegevens over personen aan wie de toegang of het verblijf in het Schengengebied is geweigerd, informatie over personen of voorwerpen die gezocht worden in verband met misdaden en wat de nationale autoriteiten moeten doen wanneer ze die persoon of dat voorwerpen aantreffen. De bevoegde nationale autoriteiten, Europol, Eurojust en de teams bij de Europese grens- en kustwacht hebben toegangsrecht tot SIS en zijn gemachtigd om er gegevens in op te zoeken.
Volledig operationeel
De nieuwigheden vergden heel wat juridische en technische aanpassingen. Op niveau van Europa, de lidstaten en het Agentschap van de Europese Unie voor het operationeel beheer van grootschalige IT-systemen op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht (eu-LISA). Europa koos ervoor om de aanpassingen stapsgewijs door te voeren zodat het een ononderbroken werking van het systeem gegarandeerd was. Intussen zijn alle wijzigingen rond en kan de Europese Commissie een formele datum van inwerkingtreding prikken voor het versterkte SIS. Ze kiest hierbij voor 7 maart 2023.
Uitvoeringsbesluit 2023/201 dat die datum vastlegt, treedt in werking op 31 januari 2023 (de datum van publicatie in het Europees Publicatieblad).