Ook na corona kan het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS) beslissen om het persoonlijk onderhoud met verzoekers om internationale bescherming ‘op afstand’ te houden. Het is voortaan een permanent en volwaardig alternatief voor een face-to-face gehoor. Maar de federale regering legt wel een aantal voorwaarden vast.
CGVS beslist
Het online horen van verzoekers heeft tijdens de coronacrisis haar nut bewezen. Dermate dat de federale regering ervoor kiest om het als permanente mogelijkheid in te voeren. Het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen kan voortaan beslissen tot een persoonlijk onderhoud op afstand. Het zal geval per geval bekijken of dit de meest geschikte manier is om de verzoeker te horen. De beslissing om een verzoeker op afstand te horen, behoort dus tot de soevereine appreciatiebevoegdheid van het CGVS.
Mogelijkheid tot bezwaar
Maar de verzoeker kan wel bezwaar uiten tegen het persoonlijk onderhoud op afstand. De reden voor het bezwaar moet schriftelijk en in de taal van de procedure aan het CGVS worden meegedeeld. In principe kan de verzoeker tot 5 dagen voor de dag waarop het persoonlijk onderhoud plaatsvind een geldig motief inroepen om zijn bezwaar te verantwoorden. Maar in een aantal gevallen geldt een verkorte termijn. Bijvoorbeeld voor de verzoeken om internationale bescherming waarvoor de wetgever een bijzondere procedure heeft uitgewerkt en waarvan de wetgever verwacht dat deze verzoeken versneld en/of binnen een zeer korte termijn van, naargelang het geval, twee, tien tot vijftien werkdagen worden behandeld. De termijn voor het indienen van een bezwaar kan echter niet, naargelang de situatie, herleid worden tot een of twee kalenderdagen. Dit zou tot gevolg hebben dat de verzoeker zijn bezwaar moet overmaken op het ogenblik dat hij in kennis wordt gesteld van zijn oproeping voor een persoonlijk onderhoud op afstand welke de volgende of de eerstvolgende dag daarna plaatsvindt. Er wordt daarom van de verzoeker verwacht dat hij zo spoedig mogelijk de redenen van zijn bezwaar ter kennis brengt van de Commissaris-generaal.
Wanneer het bezwaar aanvaard wordt, zal de Commissaris-generaal de verzoeker hiervan op de hoogte brengen. De Commissaris-generaal zal de betrokkene dan opnieuw oproepen voor een face-to-face onderhoud of hem verzoeken om schriftelijk bepaalde inlichtingen te verschaffen. Dit laatste is bv. nuttig wanneer de verzoeker fysiek niet in staat is om zich naar de zetel van het CGVS te verplaatsen.
Bij gebrek aan een antwoord op het door de verzoeker geuite bezwaar, zal het gehoor op afstand zoals gepland doorgaan. Aan de verzoeker zal bij de aanvang van het persoonlijk onderhoud toegelicht worden waarom zijn bezwaar niet aanvaard wordt.
Stopzetting
Het persoonlijk onderhoud dat op afstand plaatsvindt kan worden stopgezet wanneer de ambtenaar tijdens het onderhoud vaststelt dat het horen op afstand niet de geschikte manier is om de verzoeker te horen.
Geheim
De federale regering bepaalt hoe en onder welke voorwaarden (organisatorische en technische vereisten) het persoonlijk onderhoud op afstand moet worden uitgevoerd. Zo moet een ‘passende geheimhouding’ gegarandeerd zijn. De deelnemers die een gehoor op afstand bijwonen moeten zich bijvoorbeeld in een afgesloten ruimte bevinden, zodat de verklaringen van de verzoeker niet gehoord kunnen worden door een derde persoon en de verzoeker zich uit het zicht en gehoor van andere personen of passanten bevindt. Daarnaast is het verboden om een opname te maken van het gehoor.
Er zijn nog een aantal bijzondere bepalingen m.b.t. het gehoor van een minderjarige asielzoeker. Onder meer m.b.t. de voogd.
In werking: 19 september 2022 (10 dagen na publicatie in het Belgisch Staatsblad).
