Het federale parlement heeft een akkoord bereikt over de invoering van een nationale gedragscode die geldt voor alle actoren van de internationale ontwikkelingssamenwerking die overheidsfondsen ontvangen (behalve de internationale organisaties). De wetgever wil hiermee rechtstreeks machtsmisbruiken voorkomen die de vorm van misplaatst seksueel gedrag aannemen.
Het wetgevend kader van de ontwikkelingssamenwerking voorziet niet in een ethische code die algemeen toepasbaar en juridisch afdwingbaar is voor de gouvernementele en niet-gouvernementele, liefdadigheids- en privéorganisaties die in onderaanneming werken voor de Belgische ontwikkelingssamenwerking. In 2018 heeft minister Alexander De Croo echter de aanzet gegeven tot een
integriteitscharter voor al deze actoren.
Nu gelast de federale wetgever de regering om dit charter tot nationaal referentiekader voor het integratiebeleid uit te roepen dat bindend is voor de koepels en federaties, de organisaties van de civiele maatschappij en de privéactoren die zich kandidaat stellen voor de uitvoering van interventies van ontwikkelingssamenwerking alsook voor de Belgische humanitaire NGO’s die financiering willen bekomen.
De erkenning van de organisatie, die zij nodig heeft om haar programma te laten subsidiëren, houdt in dat zij de voorwaarden van het charter naleeft. Elke schending van de verplichtingen van het integriteitscharter geeft de Belgische Staat het recht om, volgens de ernst van de schending, over te gaan tot de onmiddellijke volledige of gedeeltelijke schorsing van de subsidievereffeningen en de volledige of gedeeltelijke beëindiging van rechtswege van de toezeggingen die kaderen in de programma's.
In geval van inbreuk op het charter kunnen de slachtoffers en klokkenluiders zich tot een neutraal meldpunt wenden dat voor alle betrokken partijen toegankelijk is. Dat centrale meldpunt zal worden opgericht in overleg met de betrokken actoren en zal subsidiair naast de meldpunten bestaan (vertrouwenspersonen en preventieadviseurs) die binnen de organisaties werden ingericht.
We stippen nog aan dat er een onderscheid wordt gemaakt tussen de organisatie, enerzijds en haar werknemers, anderzijds. Zo zal een individuele aantasting van de integriteit op het terrein gepleegd door een werknemer niet automatisch een schending van het integriteitscharter vormen. Het is dan immers niet het seksueel misdrijf van de werknemer dat de schending (van de verplichtingen ) van het charter vormt, maar wel de daaruit voorvloeiende doofpotoperatie.
Deze maatregelen zijn nog niet van toepassing als zodanig. De regering zal hun inwerkingtreding regelen via het besluit dat het bestaande integriteitscharter uitroept tot nationaal referentiekader voor het integriteitsbeleid.
Bron: 20 juli 2020 - Wet tot wijziging van de wet van 19 maart 2013 betreffende de Belgische Ontwikkelingssamenwerking en tot verheffing van het bestaande integriteitscharter inzake de ontwikkelings-samenwerking tot nationale standaard voor het integriteitsbeleid, BS 04 augustus 2020, p.57256Extra informatie: Wet van 19 maart 2013 betreffende de Belgische Ontwikkelingssamenwerking, BS 12 april 2013
