België heeft een nieuw “Nationaal noodplan voor de aanpak van een terroristische aanslag of gijzelneming”. Met belangrijke aanpassingen op vraag van de parlementaire onderzoekscommissie die werd opgericht na de aanslagen in ons land op 22 maart 2016. En tal van nieuwigheden op basis van de lessen die zijn getrokken uit de noodplanningsoefeningen en het beheer van reële noodsituaties met een terroristisch karakter sinds de opmaak van het vorige plan van 1 mei 2016.
Het plan zit als bijlage bij het KB van 18 mei 2020. Maar die bijlage is – om veiligheidsredenen – niet gepubliceerd. Duidelijk is wel dat de nieuwe manier van werken meteen van toepassing is, vanaf 4 juni 2020. Doet er zich dus vanaf vandaag een aanslag voor, dan zal die beheerd worden volgens de richtlijnen uit het nieuwe noodplan.
Inhoud
Het plan bepaalt hoe er gereageerd moet worden als er zich in ons land een terroristische aanslag of terroristische gijzelneming voordoet. Of meer concreet: wie doet wat wanneer en hoe moeten alle betrokken actoren samenwerken.
Nieuwe crisisbeheerstructuur
Meest opvallende wijziging ten opzichte van het vorige plan is de crisisbeheersstructuur.
Voortaan zal gewerkt worden met 5 cellen op federaal niveau:
| • | een federale gerechtelijke cel – geleid door de federale procureur – die instaat voor het nemen van gerechtelijke maatregelen |
| • | een federaal coördinatiecomité - voorgezeten door de Directeur-generaal van het Nationaal Crisiscentrum – dat zorgt voor de bestuurlijke maatregelen |
| • | een beleidscel waar gezamenlijke acties en interventies (gerechtelijk én bestuurlijk) worden besproken. De cel wordt daarom gezamenlijk voorgezeten door de Directeur-generaal van het Nationaal Crisiscentrum en de federale procureur. Bedoeling is om beleidsmatige samenhang tussen de bestuurlijke en de gerechtelijke maatregelen te garanderen |
| • | een informatiecel en |
| • | een nationale slachtoffercel die informatie over de slachtoffers, hun ouders en overlevende verwanten centraliseert en de uitoefening van hun rechten in het kader van het strafonderzoek faciliteert |
Daarnaast zijn er nog 3 cellen op lokaal niveau:
| • | een provinciale crisiscel – geleid door de gouverneur – die het federale crisisbeheer ondersteunt conform het KB van 22 mei 2019 |
| • | een gerechtelijke cel (JUDI) – voorgezeten door een federale magistraat – belast met het voeren van het strafonderzoek en de voorbereiding en uitvoering van de beleidsbeslissingen van de federale gerechtelijke cel en |
| • | een operationele commandopost (CP-ops) belast met de operationele coördinatie van de noodsituatie op het terrein. |
De samenstelling van de verschillende cellen is beperkt om efficiënter overleg toe te laten tussen de vertegenwoordigers van de overheden en diensten betrokken bij het crisisbeheer. Maar uiteindelijk kan ‘iedere nuttige’ persoon worden uitgenodigd. Op lokaal niveau worden verbindingsagenten aangeduid om bij de uitvoering van de bestuurlijke en gerechtelijke opdrachten een goede coördinatie toe te laten.
Nationaal veiligheidsportaal
Verder wordt in de nieuwe tekst expliciet het gebruik van een nationaal veiligheidsportaal voorzien voor het bijhouden van algemene logboeken in de verschillende cellen en voor de informatie-uitwisseling tussen de cellen.
Noodmaatregelen
Tot slot zijn op specifieke vraag van de parlementaire onderzoekscommissie duidelijke instructies opgenomen voor het afkondigen van de noodfases (federale fase, vooralarm) en zijn er verschillende procedures voorzien die de federale procureur en/of de Directeur-generaal van het Crisiscentrum toelaten de nodige dringende maatregelen te nemen in de verschillende stadia van de noodsituatie.
Bron: Koninklijk besluit van 18 mei 2020 tot vaststelling van het nationaal noodplan betreffende de aanpak van een terroristische gijzelneming of terroristische aanslag, BS 4 juni 2020.Extra informatie: Koninklijk besluit van 1 mei 2016 tot vaststelling van het nationaal noodplan betreffende de aanpak van een terroristische gijzelneming of terroristische aanslag, BS 18 mei 2016.
