Roken in een voertuig in aanwezigheid van een kind van minder dan 16 jaar oud is vanaf nu ook een aantasting van de volksgezondheid en wordt door de wetgever bestraft op het hele Belgische grondgebied. Deze beslissing van de federale overheid volgt op eerdere initiatieven van het Vlaamse en het Waalse gewest, die roken in een wagen met kinderen al verboden vanuit hun ‘milieu’-bevoegdheid – tegen het advies van de Raad van State in.
“Papa, stap eens uit. Ik wil roken”
De federale wetgever verbiedt voortaan om te roken in een (deel van een) gesloten voertuig waarin zich twee of meer personen bevinden, als minstens één van die personen de leeftijd van 16 jaar nog niet heeft bereikt. Niets verbiedt dan ook een minderjarige om een sigaretje op te steken als hij alleen in de wagen zit…
Het rookverbod geldt voor alle voertuigen die aan land gebruikt worden, zoals personenwagens, bestelwagens, bussen, vrachtwagens en landbouwvoertuigen. Het moet wel om een gesloten voertuig gaan of om een gesloten deel van een voertuig. Dat wil zeggen dat het voertuig geheel of gedeeltelijk omsloten moet zijn door een dak en deuren of ramen. Ook al kunnen die deuren en ramen geopend worden. Het rookverbod geldt echter niet als het dak volledig weggeborgen is, ‘zodat het geen enkel deel van het voertuig bedekt’. Een cabriolet met een gesloten of halfopen dak valt dus onder het rookverbod, maar een cabriolet met open dak niet.
Het federale verbod wordt ingeschreven in de
wet van 2009 op het verbod op roken op openbare plaatsen. Die wet heet vanaf nu overigens officieel: de “wet betreffende een regeling voor rookvrije plaatsen en
ter bescherming van de bevolking tegen tabaksrook”. De wet bestraft
overtredingen met een boete van 26 tot 1.000 euro (plus opdeciemen), al dan niet in combinatie met een gevangenisstraf van 8 dagen tot 3 maanden.
Typisch Belgisch
In Vlaanderen is het
al sinds 9 februari 2019 verboden om te roken in een voertuig in aanwezigheid van jongeren van minder dan 16 jaar. Wallonië voerde een gelijkaardig verbod in, maar toonde zich
strenger, vermits het Waalse rookverbod geldt in aanwezigheid van minderjarigen – dus van personen van
minder dan 18 jaar oud. Het Waalse verbod is wel nog niet in werking getreden.
Om dat rookverbod te kunnen invoeren, hebben beide gewesten zich gebaseerd op hun milieubevoegdheid, en meer bepaald op hun bevoegdheid op het vlak van bescherming van de luchtkwaliteit. Ook al had de Raad van State zich daartegen verzet. Bij de goedkeuring van het Waalse decreet hadden de Raadsleden verklaard dat zij konden aannemen dat een gewest bepaalde maatregelen nam ter vrijwaring van de volksgezondheid, op grond van zijn bevoegdheid op het vlak van leefmilieu. Maar dat betekent niet dat élke maatregel ter vrijwaring van de volksgezondheid automatisch een wettelijke basis zou vinden in de gewestelijke bevoegdheid op het vlak van bescherming van het leefmilieu. Roken in een voertuig is volgens de Raad van State geen aantasting van het leefmilieu en de Raadsleden vinden dan ook dat het gewest zijn bevoegdheid te buiten ging. Toch heeft Wallonië een eigen rookverbod afgekondigd, net als het Vlaamse gewest.
Dat betekent dat er in het Vlaamse en het Waalse gewest (zodra het gewestelijke rookverbod daar uitwerking krijgt) 2 regimes naast elkaar bestaan, die op elkaar lijken, maar niet identiek zijn. En dat kan tot problemen leiden: als u betrapt wordt op roken in de wagen in aanwezigheid van kinderen of jonge mensen, begaat u dan een milieuovertreding of tast u de volksgezondheid aan? En welke sanctie moet de verbaliserende ambtenaar u dan opleggen?
Inwerkingtreding
Het federale rookverbod treedt in werking op 18 augustus 2019.
Ter informatie vermelden we nog even dat er samen met de wet op het rookverbod in de wagen nog een tweede ‘antirookwet’ in het Belgisch Staatsblad verscheen en die trekt de wettelijke leeftijd voor het aankopen van tabaksproducten op van 16 tot 18 jaar. Die wet treedt in werking op 1 november 2019.
Bron: Wet van 8 juli 2019 tot wijziging van de wet van 22 december 2009 betreffende een algemene regeling voor rookvrije gesloten plaatsen toegankelijk voor het publiek en ter bescherming van werknemers tegen tabaksrook, teneinde een rookverbod in te voeren in gesloten personenvoertuigen in de aanwezigheid van kinderen jonger dan 16 jaar, BS, 8 augustus 2019Extra informatie:-
Decreet van 21 december 2018 houdende de luchtkwaliteit in het binnenmilieu van voertuigen, BS, 30 januari 2019
-
Waals decreet van 31 januari 2019 betreffende de kwaliteit van de binnenlucht, BS, 12 maart 2019
-
Wet van 12 juli 2019 tot wijziging van de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere producten, wat betreft de verkoop van tabak en soortgelijke producten aan minderjarigen, BS, 8 augustus 2019