Taken van de havenkapiteinsdienst
De havenkapiteinsdienst van de haven volgt de toepassing van die havenpolitieverordeningen op en neemt maatregelen om de openbare orde, de rust, de veiligheid van de exploitatie en het milieu te verzekeren in het havengebied. En soms ook daarbuiten. De havenbedrijven mogen immers samenwerkingsakkoorden sluiten met andere instanties over een mogelijke taakverdeling of uitbreiding van het werkingsgebied.
Net als bij de havenpolitieverordeningen moet ook de vaststelling van dergelijke samenwerkingsovereenkomsten bekendgemaakt worden in het Belgisch Staatsblad. Opgelet! De havenpolitieverordeningen (en vermoedelijk ook de samenwerkingsovereenkomsten) treden in werking op de dag van aankondiging in het Belgisch Staatsblad – en niet 10 dagen na publicatie, zoals de regel is.
Naast politionele taken kan een havenkapiteinsdienst ook ingeschakeld worden bij het beheer van de haven: bij de organisatie van openbare havendiensten, bij de inning van havengelden en bij het duurzaam beheer van het haventerrein. Het is het havenbedrijf dat de werking van de havenkapiteinsdienst regelt.
Havenkapitein
Elke havenkapiteinsdienst staat onder het gezag en de leiding van één havenkapitein en eventueel één of meerdere ondergeschikte (adjunct-)havenkapiteins. Zij kunnen de hulp krijgen van havenluitenants, haveninspecteurs of havenagenten.
Elk lid van de havenkapiteinsdienst wordt benoemd en ontslagen door het havenbedrijf. In enkele gevallen is daarvoor nog de instemming van de Vlaamse regering nodig. Hoewel zij door het havenbedrijf worden aangesteld, zegt het decreet uitdrukkelijk dat de personeelsleden van de havenkapiteinsdienst hun politionele bevoegdheden ‘onafhankelijk van het havenbedrijf’ moeten uitvoeren. De toelichting voegt daar nog aan toe dat bij conflicten het veiligheidsaspect altijd voorrang moet krijgen op het economische.
De havenkapiteins mogen ter uitvoering van de havenpolitieverordeningen bevelen geven, inbreuken vaststellen en pv’s opmaken. Als officier van gerechtelijke politie en hulpofficier van de procureur des Konings kunnen zij daarnaast ook alle andere misdrijven binnen het havengebied opsporen, vaststellen en er een proces-verbaal voor opstellen.
Havenluitenant, haveninspecteur en havenagent
In sommige havens bestaat nu al de functie van havenluitenant. De havenluitenant staat de havenkapitein bij. Hij brengt verslag uit over alle misdrijven die werden vastgesteld, maar het is de havenkapitein die een pv opmaakt.
De functies van haveninspecteur en havenagent zijn nieuw. De haveninspecteur werkt onder het gezag van de havenkapitein en is enkel bevoegd voor de havenpolitieverordeningen. In die hoedanigheid kan hij bevelen geven, inbreuken vaststellen en pv’s opstellen. Stelt hij andere misdrijven vast, dan kan hij daarover verslag uitbrengen bij de havenkapitein, die dan een pv kan opmaken.
De havenagent werkt onder het gezag van de havenkapitein of een haveninspecteur. Hij is alleen bevoegd voor een bepaald aspect van de havenpolitieverordeningen en kan voor dat specifieke domein bevelen geven, inbreuken vaststellen en pv’s opmaken.
Het decreet beschrijft verder hoe havenkapiteins, haveninspecteurs en – in beperktere mate – havenagenten vervoersmiddelen en ladingen mogen controleren, publieke en private gebouwen mogen betreden en laten sluiten, materiaal in beslag mogen nemen, enz.
Strafrechtelijke én administratieve sancties
Het nieuwe decreet trekt de geldboetes op en voert een verschillend tarief in voor schendingen van administratieve verplichtingen, het negeren van een bevel, en andere opzettelijke, of door een gebrek aan voorzorg of voorzichtigheid gepleegde gedragingen. De strafmaat wordt verhoogd bij recidive en bij inbreuken die de veiligheid, het milieu of de exploitatie van de haven in het gedrang kunnen brengen. De overtreder kan verplicht worden om een borg te stellen of een borgsom te storten.
De havenkapiteins, haveninspecteurs en havenagenten kunnen een
onmiddellijke inning voorstellen voor kleine inbreuken. De havenkapitein kan ook een
minnelijke schikking voorstellen bij ernstiger misdrijven. De Vlaamse regering moet dit nog uitwerken in een uitvoeringsbesluit.
