In de meergemeentezones worden binnenkort de nieuwe politieraden verkozen. En hoewel in heel het land dezelfde basisprincipes gelden, heeft ieder gewest zijn eigen regels. Die moeten worden toegepast in combinatie met bepalingen uit de Wet op de Geïntegreerde Politie en het verkiezingsKB van 20 december 2000. Een complexe oefening, zeker gezien alle recente wijzigingen. Dat weet ook minister Jambon die alles nog eens op een rijtje zet in een omzendbrief. Een welgekomen draaiboek dat de verschillen tussen de gewesten overziet en duidelijke voorbeelden geeft om fouten te vermijden. Het is een erg omvangrijk document met tal van belangrijke topics waarvan we er hier slechts enkele aanstippen.
Groot of klein?
In een politieraad zetelen minstens 13 en maximaal 25 gemeenteraadsleden. Hoeveel precies hangt af van de bevolkingscijfers die gediend hebben om de samenstelling te bepalen van de gemeenteraden in de meergemeentezones. De burgemeesters die van rechtswege lid zijn van de politieraad, worden niet in aanmerking genomen om dat aantal te bepalen.
Het zijn ook de bevolkingscijfers die bepalen hoeveel leden iedere gemeente kan afvaardigen. De omzendbrief geeft aan hoe die verdeling wordt berekend zodat de samenstelling evenredig is.
Nog in 2018 of pas in 2019?
De combinatie federale – gewestelijke regelgeving zorgt voor opvallende verschillen in de data waarop de nieuwe politieraadsleden worden verkozen. Zowel het Brussels Hoofdstedelijk gewest als het Waals gewest moeten zich reppen want de verkiezingen moeten daar nog dit jaar plaatsvinden. De meergemeentezones in het Vlaamse gewest hebben dan weer tijd tot en met 18 januari 2019. Hoe dat komt, staat in de omzendbrief.
| | Installatievergadering gemeenteraad | Verkiezing politieraadsleden |
| Vlaams Gewest | van 02/01/2019 t.e.m. 08/01/2019 | uiterlijk van 12/01/2019 t.e.m. 18/01/2019 |
| Brussels Hoofdstedelijk Gewest | van 01/12/2018 t.e.m. 07/12/2018 | uiterlijk van 11/12/2018 t.e.m. 17/12/2018 |
| Waals Gewest | 03/12/2018 | uiterlijk op 13/12/2018 |
Procedure
Voor het moment suprême, moeten er logischerwijs heel wat administratieve stappen worden doorlopen. Denk aan het indienen van de voordrachtakten, de opmaak van de kandidatenlijst, de opmaak van de stembiljetten, enz. Iedere stap wordt door minister Jambon zorgvuldig toegelicht. Net zoals de stemprocedure. De stemming is geheim. De verkiezing vindt plaats in één enkele stemronde volgens het principe van meervoudig stemrecht. Het aantal stemmen waarover een gemeenteraadslid beschikt, hangt af van het aantal te verkiezen politieraadsleden.
Meteen na de stemming, worden de stemmen geteld. De kandidaten die de meeste stemmen behaalden worden verkozen als effectieve leden. Hoe de knopen moeten worden doorgehakt als kandidaten hetzelfde aantal stemmen hebben of bij staking van stemmen, staat in de omzendbrief.
Installatie politieraad
Het 6-jarige mandaat van de verkozen politieraadsleden vangt ten vroegste aan op de 31ste dag na ontvangst van de verkiezingsuitslag bij de bestendige deputatie of het rechtscollege en ten laatste binnen de 30 dagen nadat de verkiezingsuitslag definities is geworden.
Zolang de nieuwe politieraad niet is geïnstalleerd en de nieuwe politieraadsleden niet de eed hebben afgelegd, wordt de politieraad gedurende deze overgangsfase samengesteld uit de nieuwe burgemeester en de voormalige politieraadsleden.
Formulieren
Niet vergeten: de omzendbrief bevat een aantal belangrijke formulieren in bijlage:
| • | Formulier A: voordrachtakte van de kandidaten en verklaring voor akkoord |
| • | Formulier B: model van stembiljet |
| • | Formulier C: besluit van de gemeenteraad betreffende de verkiezing van de leden van de politieraad |
