Federaal minister Jan Jambon schuift in zijn algemene beleidsnota ‘Veiligheid en Binnenlandse Zaken, federale politie en geïntegreerde werking’ vijf algemene prioriteiten voor onze politiediensten naar voor. In 2019 gaat de aandacht in de eerste plaats naar het invoeren van een vernieuwd selectieconcept en de uitvoering van het sectoraal akkoord m.b.t. het statuut, het implementeren van Focus, het verder uitrollen van ANPR, het bepalen van de bouwstenen voor de Kruispuntdatabank, en het aanpakken van de crisis rond de transmigratie.

De thema’s worden in de beleidsnota verder toegelicht binnen een ruimer kader van topics en accenten die het komende jaar van belang zijn voor de politie. We stippen de belangrijkste elementen kort aan.

Minister Jambon behandelt in zijn beleidsnota overigens nog drie andere grote thema’s, namelijk:
- veiligheid en openbare orde,
- modernisering, administratieve vereenvoudiging en optimalisering (algemeen),
- modernisering en optimalisering van de interne werking van de FOD.

We bespreken die in het nieuwsbericht 'Beleidsnota Binnenlandse Zaken: prioriteiten op gebied van veiligheid en openbare orde' van 13 november 2018.

Aanpak veiligheidsproblemen

Nationaal Veiligheidsplan

In 2019 zal de federale politie op basis van de feedback van de Federale Politieraad de nodige stappen zetten om, samen met haar partners, het volgende Nationale Veiligheidsplan (NVP 2020-2023) voor te bereiden. De zones staan volgend jaar aan de vooravond van een nieuw 6-jarig zonaal veiligheidsplan. De plannen zullen op elkaar worden afgestemd. Er zal daarbij rekening worden gehouden met de resultaten van de Nationale Veiligheidsmonitor (resultaten beschikbaar begin 2019).

Aandacht gaat naar de verdere aanpak van radicalisering, gewelddadig extremisme en terrorisme, met o.a. de actualisering van het actieplan Radicalisme en Kanaalplan, de ontwikkeling van een globaal concept voor opleidingen met behoeftenplan, opleidingscatalogus en referentiepersonen in elke politieschool, en de creatie van nieuwe opleidingen zoals risicotaxatie, polarisatiemanagement en information officer. Blijft ook belangrijk het komende jaar: de opvolging van de aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie die werd opgericht na de aanslagen in ons land.

Cybercrime

Veel nieuws ook op het gebied van cybersecurity en cybercrime. Minister Jambon heeft, samen met minister van Justitie Geens, aan de federale politie gevraagd om tegen het einde van het jaar een politionele strategische visie inzake de aanpak van cybercrime uit te werken. De belangrijkste onderdelen van de cyberstrategie die zal worden gevolgd, geeft hij alvast mee. Het gaat om 3 zaken:
- het binnen de politie uitbouwen van een snelle en effectieve politionele (geïntegreerde) respons bij cyberincidenten, met specifieke aandacht voor kritieke infrastructuren, vitale sectoren en complexe criminele cyberinfrastructuren door het in plaats stellen van een politionele ‘rapid reaction force’ en door te voorzien in een adequate afhandeling van de gerechtelijke cyberdossiers;
- het formuleren van een werkingsmodel waarin alle Computer Crime Units, elk op hun niveau, een duidelijke bevoegdheid hebben en dit met de nodige steunmechanismes tussen de niveaus;
- het aanwerven van de juiste gespecialiseerde profielen, het uitwerken van een verbeterd aanwervings- en retentiebeleid en de realisatie van de vereiste kennisopbouw.

Verkeersveiligheid

Voor 2019 wordt het accent gelegd op 
- de verderzetting van de reeds gemaakte, gemeenschappelijke initiatieven; 
- het verhogen van de zichtbaarheid van de federale politie op het terrein (meting via barometer DRI/BIPOL); 
- de communicatie over het label ‘verkeersveiligheid’ (label toegekend aan gemeenten en politiezones op basis van het risico op letselongevallen, de ernst van letselongevallen en de evolutie van letselongevallen); 
- de continuïteit van de actieve samenwerking met alle betrokkenen in het kader van de uitrol van het ANPR-project; 
- de BOB-eindejaarscampagne;
- de organisatie van de volgende Staten-generaal Verkeersveiligheid.

Transmigratie

Minister Jambon zal het opgemaakte tienpuntenplan verder uitrollen. Het gaat onder meer over meer intensievere politiecontroles op de reisroutes, de opzet van een ‘nationaal administratief centrum’ (transmigranten die bij politieacties worden aangetroffen, worden overgebracht naar Steenokkerzeel waar de federale politie alle dossiers administratief zal afhandelen), en het ontmaskeren en ontmantelen van smokkelbendes en een betere samenwerking met het Verenigd Koningrijk. 

Identiteitsfraude

Er zal worden gefocust op de verdere sensibilisering van de politiediensten m.b.t. tot de aanpak van identiteitsmisdrijven. Onder meer door informatiesessies en opleidingen in de politiescholen.

Organisatie, werking en statuut

Optimalisatie

Minister Jambon ijvert voor verdere innovatie, automatisering, digitalisering, interconnectiviteit en interoperationaliteit. De federale politieraad zal in december 2018 de laatste hand leggen aan het rapport over de evaluatie van de optimalisatie. Jambon zal alle aanbevelingen, samen met de minister van Justitie, de voorzitter van de Federale Politieraad, de nieuwe Commissaris-generaal van de federale politie en de voorzitter van de VCLP analyseren, bijsturen en opstarten. 

Kerntakenplan

De werven van het Kerntakenplan van de politie werden in 2018 uitgevoerd en hebben geleid tot heel wat projecten zoals de oprichting van de nieuwe Directie Beveiliging, de afbouw van de ‘politie te paard’ en de hervorming van de Camerawet. Die projecten worden uiteraard verdergezet. 

Absenteïsme

Hot topic in 2019 is de aanpak van absenteïsme. Op basis van de beslissing van de minister m.b.t. de prioritaire inzet van de politie voor een performanter absenteïsmebeleid zal in 2019 een programma worden uitgerold op basis van de studie die in 2018 werd uitgevoerd over de medische dienstverlening. Er komt onder meer een draaiboek ‘absenteïsmeaanpak’. 

Welzijn politiemensen

De interne preventiedienst van de federale politie zal dit jaar nog werk maken van een risicoanalyse ‘psychosociale aspecten op het werk’. De resultaten zullen vanaf 2019 aanleiding geven tot het opstellen en uitrollen van actieplannen ter verbetering van het psychosociaal welzijn op het werk van alle politiemedewerkers. 

Integriteitsbureau

In 2019 start het bureau Integriteit met het CORES-PO-project (Corporate Responsibility of Police). Dit project verwijst naar de positieve definitie van integriteit als professionele verantwoordelijkheid voor de organisatie, de taken, de medewerkers, de externe betrokkenen en de samenleving. Maar ook naar de slagzin ‘Samen werken aan verantwoordelijkheid’. 

Politiestatuut

Het politiestatuut wordt drastisch gemoderniseerd door de afbouw van functiegebonden toelagen en vergoedingen, de vereenvoudiging van de Calog-loopbanen, de vervanging van het verouderde systeem van maaltijdvergoedingen door maaltijdcheques… Er zullen in totaal 19 toelagen en vergoedingen verdwijnen. Dit betekent dat werken bij de politie voor iedereen hetzelfde zal zijn: basiswedde, inconvenienten wanneer die worden gepresteerd en maaltijdcheques wanneer men effectief op de werkvloer aanwezig is.

De sectorale afspraken treden progressief, verspreid over meerdere jaren, in werking vanaf 1 juli 2019.

Rekrutering en selectie

Bedoeling is om volgend jaar het rekruterings- en selectieproces aan te pakken. Er komt een nieuwe procedure met een kortere doorlooptijd, meer betrokkenheid van het lokale niveau, een betere afstemming van de testen op het gewenste profiel, het aantrekken van de juiste kandidaten (zowel naar aantallen toe als naar kwaliteit) en – op termijn – ook meer diversiteit in politierangen.

Daarnaast zal aandacht worden besteed aan het moraliteitsonderzoek. Er wordt gewerkt aan een lijst van veroordelingen voor bepaalde feiten die automatisch leiden tot het beëindigen van de selectieprocedure. 

Opleiding

2019 wordt onder meer het jaar van de organisatie van de vernieuwde opleiding ‘Directiebrevet’ voor de kandidaten hoofdcommissaris of toekomstige politieleiders. Er zal ook een nieuwe methodologie worden ingevoerd voor het verzamelen en analyseren van de behoeften voor de opmaak van het Federaal Opleidingsplan 2020-2023.

Infrastructuur

Projecten voor volgend jaar zijn: 
- de verdere integratie van alle hulpdiensten in de CIC’s die zich binnen of buiten de complexen van de federale politie bevinden; 
- de verdere fysieke groepering van de bestuurlijke en gerechtelijke directies in de arrondissementen; 
- de verdere modernisering van de labo’s van de technische en wetenschappelijke politie; 
- de verdere uitbouw van de infrastructuur voor de schietstanden; 
- de verdere uitbouw van de infrastructuur om de nieuwe Directie Beveiliging te huisvesten.

Informatiemanagement

Kruispuntbank

Het is de bedoeling om via de kruispuntdatabank informatie beter en in realtime informatie uit te wisselen tussen verschillende veiligheidsdiensten en daarbij de zoekactie van de aanvrager of de opvraging van resultaten te vergemakkelijken. 

FOCUS

Een eerste fase om het mobiele werken mogelijk te maken is gestart. Er is immers beslist om het FOCUS-initiatief van de PZ Antwerpen te integreren in het iPolice-concept als ‘mobile front end’. Het zal de politieman en -vrouw in de straat toelaten om interactief te werken o.a. via de smartphone. De 10 pilooteenheden zullen in het voorjaar van 2019 van start gaan. FOCUS@GPU zal daarna verder worden uitgerold naar andere lokale zones en de eerstelijnsdiensten van de federale politie. 

Databank (Homegrown) terrorist Fighters

In 2019 zullen de politiezones schrijfrechten krijgen voor deze gemeenschappelijke databank. De kwaliteit ervan zal door de betrokken SICAD gecontroleerd worden. 

ANPR

De uitrol van het ANPR-cameranetwerk op de autosnelwegen in het kader van de strijd tegen terreur en ernstige georganiseerde criminaliteit is volop aan de gang en zal in 2019 verder geïmplementeerd worden.

Bron: Algemene Beleidsnota Veiligheid en Binnenlandse Zaken, Federale Politie en geïntegreerde werking, Parl. St. Kamer 2018, nr. 54K3296/011.