Sinds 2016 kunnen gemeenten zich afscheuren van een politiezone om vervolgens aan te sluiten bij een andere politiezone. Die mogelijkheid vervalt vanaf 1 januari 2018. Minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken Jan Jambon kondigt echter aan dat hij die deadline uit de wetgeving zal halen. “Ik zie niet in waarom een defusie gekoppeld aan een navolgende fusie na die datum niet meer mogelijk zou zijn.”

Na de hervorming van de politiediensten in 2001 telde ons land 196 politiezones. Als gevolg van fusies tussen zones zijn dat er vandaag nog slechts 187. Alle fusies gebeurden tussen politiezones in Vlaanderen.  

Wettelijk kader sinds 2009 

In 2009 creëerde toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom een wettelijk kader voor de lokale politiezones om op vrijwillige basis over te gaan tot schaalvergroting. Een gezamenlijke aanvraag van zones om samen te smelten kon ten laatste op 1 januari 2011 ingediend worden. In april 2014 werd de zogenaamde fusiewet van 2009 gereactiveerd, waardoor lokale politiezones opnieuw konden samensmelten. Sindsdien is er geen deadline meer voor mogelijke fusies.

Wetswijziging voor defusies vanaf 2018

In 2016 zorgde minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken Jan Jambon ervoor dat politiezones ook eerst konden ‘defuseren’ voor een fusie met een andere zone. Op die manier kan een gemeente zich van een meergemeentepolitiezone afsplitsen om vervolgens bij een andere, bestaande politiezone aan te sluiten. Voor een dergelijke splitsing is er in de wetgeving echter een deadline voorzien. Artikel 9, laatste lid van de Wet op de Geïntegreerde Politie bepaalt dat een defusie enkel mogelijk is tot 1 januari 2018. Jambon wil dat veranderen, zo blijkt uit zijn antwoord op een parlementaire vraag. “Ik neem mij voor om deze vervaldatum te laten schrappen door een ontwerp van wet (‘wet diverse bepalingen politie’) dat binnenkort zal worden ingediend. Ik zie immers niet in waarom dit na deze datum niet meer mogelijk zou zijn.”

Studie naar schaalvergroting

Jambon gaf ook meer toelichting over het onderzoek dat nu gevoerd wordt naar mogelijke schaalvoordelen voor politiezones via meer samenwerking, associaties en fusies tussen zones. Het doel is in het hele land de bestaande interzonale samenwerkingsvormen onder de loep te nemen, de intenties inzake samenwerkingen, synergieën, samenvoegingen, functionele of territoriale schaalvergrotingen (fusies) van de lokale politiezones in kaart brengen, en de voorwaarden en voordelen van doorgedreven samenwerkingen, met inbegrip van de optie van zonefusies, onderzoeken.

Globaal verslag in juli 2018

Voor het onderzoek zijn twee experten aangesteld: professor Brice De Ruyver van de Universiteit van Gent en de heer Fernand Koekelberg, referentieambtenaar voor het Waals Gewest en de Federatie Wallonië - Brussel. Omdat De Ruyver op 19 oktober onverwacht is overleden, zal professor Marc Cools het normaal gezien van hem overnemen. Het onderzoek gebeurt op basis van “een kwalitatieve en kwantitatieve analyse van de gegevens die werden verzameld tijdens de face-to-face gesprekken met alle beleidsverantwoordelijken, vakbondsverantwoordelijken, verantwoordelijken van politie en justitie binnen de verschillende provincies om zowel de interne als de externe visies af te bakenen inzake de zoektocht naar een adequaat bestuursniveau dat het mogelijk maakt om, zowel op beleids- als op operationeel niveau, een efficiënt beheer van de politie te verwezenlijken”. Het onderzoek gebeurt per provincie en er worden ook tussentijdse verslagen per provincie opgesteld. Het globaal verslag wordt verwacht tegen eind juli 2018.

Bron: schriftelijke vraag van Kattrin Jadin aan minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken Jan Jambon over ‘Studie over de fusie van politiezones’, Bulletin van vragen en antwoorden nr. 136, 21 november 2017.

Extra informatie op Polinfo.be:
- Wettelijk kader voor fusies lokale politiezones, nieuwsbericht van 8 januari 2010
- Politiezones kunnen opnieuw fuseren vanaf 9 april, nieuwsbericht van 2 april 2014
- Defusie politiezones kan tot 1 januari 2018, nieuwsbericht van 3 mei 2016