De wetgever wil dat ‘werken op afstand’ binnen het justitieapparaat maximaal wordt benut. Niet alleen om verdere verspreiding van het coronavirus te voorkomen, ook omdat digitale communicatie en elektronische procedures in het algemeen en op langere termijn voor meer efficiëntie kunnen zorgen. Een Verzamelwet Justitie zorgt daarom voor tijdelijke én definitieve aanpassingen in tal van justitiële regels. Zo kan iedereen tot 30 juni 2020 verzoekschriften indienen via e-Deposit, kan de procedure van gerechtelijke vereffening-verdeling via videoconferentie worden gehouden en is medeondertekening van rechtelijke beslissingen door magistraten niet altijd nodig. Verder mogen de wettelijke en reglementaire organen voor gerechtsdeurwaarders vergaderen via videoconferentie, nu en na corona en krijgen burgers meer tijd om hun bewijsstukken in het kader van juridische tweedelijnsbijstand in te dienen.
Elektronische handtekening voor vonnissen, arresten, zittingsbladen en andere authentieke akten
Het Burgerlijk Wetboek voorziet in de mogelijkheid om de gekwalificeerde elektronische handtekening te gebruiken voor authentieke akten. Tenminste als de hoedanigheid van de ondertekenaar wordt gecontroleerd. Dit gebeurt op basis van de gegevens uit een databank, die geldt als authentieke bron. Momenteel beschikt Justitie over een gegevensbank voor de controle van de leden van de rechterlijke orde. Maar die databank beschikt nog niet over alle technische functionaliteiten om beschouwd te kunnen worden als authentieke bron. In de praktijk wordt de hoedanigheid bij het opstellen van de authentieke akte (vb. een arrest, een vonnis of een zittingsblad) vaak gecontroleerd dm het strikte toegangsbeheer tot de informaticasystemen voor het beheer van gerechtelijke dossiers of door het toegangsbeheer van het gesloten e-BOX netwerk van Justitie.
Om de rechtszekerheid te garanderen wordt tijdelijk een wettelijk weerlegbaar vermoeden van de vereiste hoedanigheid gecreëerd in hoofde van de ondertekenaar die een gerechtelijk ambt uitoefent of gerechtelijk stagiair is. De maatregel geldt tot 30 juni 2020.
Elektronische neerlegging van verzoekschriften
Tot 30 juni 2020 kan iedereen akten van rechtsingang of van voorziening en meer in het algemeen de verzoekschriften of verzoeken gericht aan de rechters neerleggen via e-Deposit. Advocaten en gerechtsdeurwaarders kunnen deze documenten ook per e-mail neerleggen.
Procedure van vereffening-verdeling
De procedure van gerechtelijke vereffening-verdeling kan tussen 18 maart en 30 juni 2020 via videoconferentie worden gehouden. Als de notaris meent dat dat niet kan, dan brengt hij de partijen daarvan op de hoogte en motiveert hij zijn beslissing. In dat geval kan de notaris de termijnen die tussen 18 maart en 30 juni 2020 verstrijken verlengen (met maximaal 4 maanden).
Videoconferentie voor gerechtsdeurwaarders
De beslissingen van wettelijke of reglementaire organen voor gerechtsdeurwaarders kunnen schriftelijk of digitaal worden genomen. Vergaderingen kunnen via telefonische of videoconferentie plaatsvinden. Hetzelfde geldt voor mondelinge examens. Deze maatregelen kunnen in tijden van corona worden toegepast, maar ook nadien.
Met uitzondering van tuchtprocedures, worden alle wettelijke termijnen voor de beslissingen, de vergaderingen en de kennisgevingen die zijn vertreken tussen 18 maart en 29 juni 2020 met 3 maanden verlengd wanneer de betrokken beslissingen, vergaderingen en kennisgevingen niet hebben plaatsgevonden.
Uitvoerende beslagen tegen particulieren
De uitvoerende beslagen tegen particulieren worden tijdelijk ingeperkt. Onder strikte voorwaarden en mits uitzonderingen. De maatregel geldt tot 17 juni 2020.
Medeondertekening van een rechterlijke beslissing door magistraten
Een rechterlijke beslissing gewezen door een kamer samengesteld uit meerdere magistraten (beroeps- of lekenmagistraten) is tot 30 juni 2020 ook rechtsgeldig met alleen de handtekening van de voorzitter van die kamer en die van de griffier.
Politierechtbanken bevoegd voor inbreuken op Covid-19-maatregelen
De politierechtbanken zijn tijdelijk bevoegd om kennis te nemen van inbreuken tegen de Covid-19-maatregelen.
Mogelijkheid voor politie om digitale kopieën en uittreksels van hun pv’s met geavanceerd elektronisch zegel af te leveren
De digitale koppen en digitale uittreksels van pc’s kunnen tot 17 juni 2020 worden ondertekend met behulp van een geavanceerd elektronisch zegel.
Verlenging van termijnen om bewijsstukken in kader van juridische tweedelijnsbijstand over te leggen
Wanner de wettelijke termijn van 15 dagen afloopt tussen 18 maart en 30 juni 2020 wordt die termijn verlengd tot maximaal 15 juli 2020. Voorwaarde is wel dat het bureau voor juridische bijstand oordeelt dat de aanvrager of begunstigde verhinderd waren door de coronamaatregelen.
In werking: 30 mei 2020 (mits uitzonderingen). De uitwerking van de meeste maatregelen is retroactief vanaf 18 maart 2020.
