De websites en mobiele applicaties (apps) van de federale overheid moeten toegankelijker worden, zodat iedereen – en zeker ook mensen met een beperking – ze ten volle kan gebruiken. De overheidsinstanties nemen maatregelen om ze waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk en robuust te maken. De nieuwe wetgeving die dit oplegt, is onder andere van toepassing op de federale politie.
Europese verplichting
De nieuwe toegankelijkheidseis is opgelegd door Europa. Europa wil verzekeren dat mensen met bv. auditieve of visuele beperkingen ook overheidswebsites en -apps kunnen gebruiken. Overheden gebruiken immers steeds vaker websites en apps, zowel in hun communicatiebeleid als in hun dienstverlening. En het zou jammer zijn als mensen met een beperking hiervan uitgesloten zouden zijn. Maar ook voor andere burgers - zonder beperkingen - kan een grotere toegankelijkheid de bruikbaarheid van de website of app verhogen.
Overheidsdiensten
De nieuwe wet is van toepassing op de federale overheidsdiensten, de federale programmatorische overheidsdiensten, de federale politie, het ministerie van Landsverdediging, de autonome overheidsbedrijven en elke instantie of elke dienst – met of zonder rechtspersoonlijkheid – die van de federale overheid afhangt. Bepaalde inhoud van hun websites en mobiele applicaties valt evenwel niet onder de nieuwe toegankelijkheidswetgeving. Bijvoorbeeld live uitgezonden, op tijd gebaseerde media of de inhoud van extra- en intranetten.
Toegankelijker
De overheden moeten zorgen dat hun websites en mobiele applicaties meer toegankelijk worden voor mensen met een handicap. Dit doen ze door ze waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk en robuuster te maken.
Omdat het begrip ‘toegankelijker maken’ in de praktijk interpretatiemoeilijkheden kan opleveren, heeft Europa beslist om met referentienormen te werken. De inhoud van websites en apps die voldoen aan de door Europa bekendgemaakte specifieke geharmoniseerde normen wordt vermoed aan de toegankelijkheidseisen te voldoen.
Als er geen referenties van geharmoniseerde normen zijn bekendgemaakt, dan creëert - voor apps - de naleving van technische specificaties die zijn vastgesteld via gedelegeerde handelingen van de Europese commissie, een vermoeden van conformiteit met de toegankelijkheidseis.
Websites worden - bij gebrek aan geharmoniseerde normen - vermoed conform te zijn met de toegankelijkheidseis wanneer ze voldoen aan de eisen van de Europese standaard voor digitale toegankelijkheid, de
Europese norm EN 301 549 V1.1.2 (2015-04). Die norm kan trouwens ook gehanteerd worden voor apps wanneer er geen geharmoniseerde normen of technische specificaties zijn bekendgemaakt.
De overheidsdiensten zijn niet verplicht om zich te conformeren naar die Europese normen of technische specificaties. Het zijn enkel hulpmiddelen. Menen zij op een andere manier aan de toegankelijkheidseisen te kunnen voldoen, dan staat het hen vrij om die andere normen of specificaties te volgen.
Onevenredige last
Wanneer de overheid - om aan de toegankelijkheidseis te voldoen - maatregelen moet nemen die voor haar een onevenredige last betekenen, dan hoeft ze dat niet te doen. Om te beoordelen of er al dan niet sprake is van een onevenredige last houdt men rekening met twee aspecten. Enerzijds de omvang, de middelen en de aard van de betrokken overheid. En anderzijds de geraamde kosten en baten voor de betrokken overheid in verhouding tot de geraamde voordelen voor de mensen met een beperking. Hierbij wordt rekening gehouden met de frequentie en de duur van het gebruik van de website of de app.
De overheid die van deze uitzonderingsmogelijkheid gebruik maakt, moet in een toegankelijkheidsverklaring uitleggen aan welke delen van de toegankelijkheidseisen zij niet kan voldoen. Ze geeft ook de redenen daarvoor. Ze voorziet eventueel in toegankelijke alternatieven.
Toegankelijkheidsverklaring
De overheden stellen een gedetailleerde toegankelijkheidsverklaring op over de conformiteit van hun websites of apps. Voor elk van hun websites of apps voorzien ze bovendien in een feedbackmechanisme. Via dat mechanisme moet iedereen melding kunnen maken van de eventuele niet-naleving van de toegankelijkheidseis en uitgesloten informatie kunnen opvragen. De vorm van het feedbackmechanisme is vrij te kiezen (bv. e-mailondersteuning, discussieforum, chatfunctie, telefonische ondersteuning). Op meldingen of vragen die naar het feedbackmechanisme gestuurd worden, moet de overheid binnen een redelijk termijn een adequaat antwoord geven. Ze communiceert hoe lang die termijn maximaal kan bedragen.
Periodiek toezicht
Bij KB zal een instantie aangeduid worden die periodiek gaat nakijken of de websites en apps voldoen aan de toegankelijkheidseisen. Zij hanteert daarbij de Europese toezichtsmethodiek. Bij conflicten voorziet zij in een adequate en doeltreffende handhavingprocedure.
Inwerkingtreding
De nieuwe wet van 19 juli 2018 treedt in werking op 23 september 2018, de dag die in de Europese richtlijn is voorzien. De dag vanaf wanneer de overheidinstanties de nieuwe regels ook echt moeten toepassen verschilt:
| • | uiterlijk op 23 september 2019 voor wat betreft de websites van overheidsinstanties die niet voor 23 september 2018 zijn gepubliceerd; |
| • | uiterlijk op 23 september 2020 voor de websites die voor 23 september 2018 zijn gepubliceerd; en |
| • | uiterlijk op 23 september 2021 voor de apps. |
