De toezichts- en handhavingsregels uit het Vlaamse handhavingsdecreet op de omgevingsvergunning, dat dateert van 2014, zijn op 1 maart 2018 in werking getreden, zowel voor de stedenbouwkundige als voor de milieuaspecten van de omgevingsvergunning. Dat blijkt uit een handhavingsbesluit op de ruimtelijke ordening, dat op 28 februari 2018 in het Belgisch Staatsblad is verschenen.
Sinds 23 februari van vorig jaar geven de provincies en het gewest alleen nog omgevingsvergunningen af. En sinds 1 januari 2018 hebben ook alle steden en gemeenten de stedenbouwkundige vergunningen en milieuvergunningen gearchiveerd en zijn ze overgestapt op de omgevingsvergunning. Maar het toezicht en de handhaving op die omgevingsvergunningen verliep nog volgens de oude ruimtelijkeordeningsregels voor de stedenbouwkundige aspecten van de omgevingsvergunning, en volgens de oude milieuregels voor de milieuaspecten ervan. Tot nu.
Het ‘Handhavingsbesluit Ruimtelijke Ordening van 9 februari 2018’, zoals het nieuwe besluit officieel heet, laat de toezichts- en handhavingsregels uit het handhavingsdecreet op de omgevingsvergunning in werking treden. Zowel voor de stedenbouwkundige als voor de milieuaspecten van de omgevingsvergunning. Want hoewel de omgevingsvergunning in één tekst gegoten werd, is dat niet zo voor de handhaving van die vergunning. Daar blijven de handhavingsbepalingen voor de stedenbouwkundige aspecten ingeschreven staan in de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO), en wordt het toezicht en de controle op de milieuaspecten nog steeds gedirigeerd vanuit de Milieucodex DABM.
Focus op ruimtelijke ordening
Het huidige besluit focust op het toezicht en de controle inzake ruimtelijke ordening. Logisch, want dat domein ondergaat de meeste wijzigingen. Net als in het milieurecht wordt er nu in het ruimtelijkordeningsrecht een onderscheid gemaakt tussen gedepenaliseerde (stedenbouwkundige) inbreuken en gepenaliseerde misdrijven. Dat wil zeggen dat kleine inbreuken in principe administratiefrechtelijk gesanctioneerd worden via een exclusieve bestuurlijke geldboete en dat er alleen nog strafsancties opgelegd worden voor zware misdrijven. En als het parket seponeert, kan het misdrijf nog administratiefrechtelijk vervolgd worden, via een alternatieve bestuurlijke geldboete.
Naast de exclusieve en de alternatieve bestuurlijke geldboete worden er nog andere ‘typische milieu-instrumenten’ ingevoerd in het ruimtelijk ordeningsrecht, zoals de raadgeving en de aanmaning, het gerechtelijk herstel, en bestuurlijke maatregelen zoals de bestuursdwang en de last onder dwangsom.
Bovendien moeten de notaris en de vastgoedmakelaar vanaf nu in de contracten vermelden of een onroerend goed onderworpen is aan een bestuurlijke of rechterlijke maatregel, en ook of er voor dat goed eventueel een procedure loopt tot het opleggen van zo’n maatregel.
Het huidige handhavingsbesluit regelt niet alleen de inwerkingtreding van het nieuwe handhavingskader in het algemeen, maar voert ook de nieuwe bestuurlijke en gerechtelijke maatregelen op het vlak van ruimtelijke ordening uit. Zo regelt het onder meer:
| • | de aanstelling van de gewestelijke stedenbouwkundige inspecteurs; |
| • | de aanstelling van de gewestelijke verbalisanten ruimtelijke ordening; |
| • | de samenstelling van het dossier bij een herstelvordering; |
| • | het maximale meerwaardebedrag bij een schending van de stedenbouwkundige regels; |
| • | de wijze van bewaring en teruggave wanneer bepaalde voorwerpen werden meegenomen in het kader van een maatregel van bestuursdwang; |
| • | de wijziging en intrekking van de maatregelen van bestuursdwang; |
| • | de wijze waarop een minnelijke schikking wordt aangevraagd; |
| • | hoe een dwangsom wordt opgelegd; |
| • | hoe men beroep kan aantekenen tegen een maatregel van bestuursdwang of tegen het opleggen van een dwangsom; en |
| • | welke informatie er in een herstelattest moet staan. |
Milieuhandhavingsrapport
Op het vlak van milieu worden enkel de verwijzingen naar het milieuhandhavingsrapport uit het milieuhandhavingsbesluit geschrapt en vervangen door een verwijzing naar het overkoepelende handhavingsrapport van de Hoge Raad voor het Handhavingsbeleid (vroeger: de Hoge Raad voor het (milieu-)Herstelbeleid). Het overkoepelende rapport belicht de uitvoering van het handhavingsbeleid zowel op het vlak van milieu, als op het vlak van RO.
Van toepassing:
- Vlaams gewest.
- vanaf 1 maart 2018 (zie art. 51).
Extra informatie:
